Blisko 30 procent uczniów klas 1-3 z nadwagą lub otyłością, 44 procent ze słabą i bardzo słabą wydolnością fizyczną - to dane opisujące kondycję fizyczną lubelskich uczniów, uzyskane podczas realizacji programu Jedz z głową. Po trzech latach Miasto Lublin oraz Fundacja Medicover podsumowują działania przeprowadzone w 37 szkołach podstawowych w Lublinie.
– Wyniki programu „Jedz z głową” wyraźnie pokazują jak potrzebne są działania promujące zdrowy styl życia, aktywność fizyczną i racjonalne odżywianie. Istotne jest wpajanie tych zasad zwłaszcza dzieciom oraz osobom odpowiedzialnym za ich żywienie. Oczywiście, na ostateczne wyniki podsumowujące program duży wpływ miała pandemia. Na uznanie zasługuje szybkie dostosowanie formuły realizacji programu przez Fundację Medicover do nowych realiów. Przeprowadzenie zaplanowanych szkoleń zdalnie, pozwoliło na pełne wykonanie założeń programu – mówi Monika Lipińska, Zastępca Prezydenta Miasta Lublin ds. Społecznych.
Program „Jedz z głową” zainicjowany w 2019 roku przez Miasto Lublin, miał na celu szeroko rozumianą edukację prozdrowotną. Objął dzieci klas 1-3 z 37 lubelskich podstawówek. Pierwszym etapem była diagnoza stanu zdrowia dzieci wykonywana w gabinetach szkolnych pielęgniarek i higienistek.
– W ramach diagnozy sprawdzaliśmy masę i skład ciała oraz ciśnienie tętnicze dzieci a także ich sprawność krążeniowo-oddechową z wykorzystaniem 3-minutowego tzw. Kash-Pulse Recovery Test. Dzięki elektronicznemu systemowi medycyny szkolnej (ESMS), który pozwala na wydrukowanie zwięzłego raportu o stanie zdrowia, zarówno dziecko jak i rodzice mogli wyraźnie zobaczyć które wyniki są niezadowalające. My z kolei wiedzieliśmy na co zwrócić największą uwagę podczas szkoleń – mówi Jolanta Karwat, koordynator lokalnych projektów Fundacji Medicover.
W sumie przeprowadzono 7503 badania. Ich wyniki wskazują, że aż 39,4% uczniów miało nieprawidłową wagę w tym 26,8% nadwagę lub otyłość. Test wydolności krążeniowo-oddechowej również nie wypadł najlepiej. Aż 44% dzieci miało słabą wydolność - 335 dzieci nie było w stanie ukończyć testu, który można porównać do wejścia schodami na czwarte piętro.
Kolejnym etapem programu „Jedz z głową” było przeprowadzenie szeregu szkoleń zarówno dla uczniów i ich rodziców, jak i dyrektorów lubelskich podstawówek oraz pracowników szkolnych stołówek. W sumie przeprowadzonych zostało 48 webinarów dla uczniów oraz 61 webinarów dla rodziców i opiekunów. Dla dyrektorów szkół oraz pracowników stołówek szkolnych został zorganizowany cykl warsztatów dotyczących zdrowego odżywiania i prawidłowego komponowania jadłospisu, w których łącznie wzięło udział 102 uczestników: 27 dyrektorów, 21 intendentów szkolnych, 27 kucharzy i 27 pomocy kuchennych.
– Program miał bardzo szerokie założenia. Jego celem było zaangażowanie wszystkich osób mających wpływ na wybory żywieniowe dzieci, stąd pomysł nie tylko na szkolenia dla najmłodszych i ich rodziców, ale także dyrektorów szkół oraz pracowników szkolnych stołówek. To element wyróżniający naszą akcję, bowiem o szkolnych intendentach często się zapomina. Warsztaty jasno pokazały, że wystarczy niewielka inspiracja, by w szkołach pojawiły się dania nie tylko zdrowsze, ale i bardziej atrakcyjne dla dzieci. Bo który maluch, choćby z ciekawości, nie sięgnie po zielone naleśniki Szreka – mówi Agnieszka Skowrońska, kierownik programów profilaktycznych Fundacji Medicover.
Warunki pandemii dodatkowo zainspirowały organizatorów do przygotowania filmów z ćwiczeniami dla najmłodszych „Trenuj z głową”, które są dostępne na Youtube i nadal cieszą się dużym zainteresowaniem. Podobnie jak ogłoszone podczas trwania akcji konkursy plastyczne, na które nadesłano niemal 800 prac. Wybrane dzieła młodych adeptów zdrowego stylu życia zostały wydane w formie kalendarzy na 2020, 2021 oraz 2022 rok.
– Wprawdzie wyniki badań przeprowadzonych w ramach programu „Jedz z głową” wskazują na problem zarówno z nieprawidłową wagą, jak i niewystarczającą sprawnością fizyczną wielu dzieci, ale ja widzę wiele pozytywów tej inicjatywy. Wyraźnie wzrosła świadomość dotycząca zdrowych produktów u naszych dzieci. Widzimy to choćby po tym jak są skomponowane drugie śniadania przyniesione z domu, czy po zdecydowanie większym spożyciu sałatek na szkolnej stołówce. Nasi kucharze i intendenci zyskali nową wiedzę, co pozwoliło na urozmaicenie jadłospisu. We współpracę z kuchnią zaangażował się także samorząd uczniowski. Widzimy ogromną zmianę na lepsze i choć pracy jest wciąż dużo, dzięki programom takim jak „Jedz z głową” mamy narzędzia, które pozwalają nam z nadzieją spoglądać w przyszłość – mówi Elżbieta Myśliwiecka, wicedyrektor Szkoły podstawowej nr 51 w Lublinie.
Na realizację programu „Jedz z głową” w latach 2019-2021 Urząd Miasta Lublin przeznaczył 700 tys. złotych.
