Lublin kontynuuje działania na rzecz poprawy jakości powietrza w mieście. Program Ograniczania Niskiej Emisji, EkoPatrol, czy kampanie edukacyjne na temat szkodliwości smogu to tylko niektóre z przedsięwzięć realizowanych przez Miasto.
– Lublin od lat realizuje działania na rzecz walki ze smogiem. Obejmują one m.in. dopłaty do wymiany pieców, przyłączenia do miejskiej sieci ciepłowniczej czy działania EkoPatrolu Straży Miejskiej. Równolegle, organizując liczne kampanie edukacyjne i informacyjne, staramy się budować ekologiczną świadomość mieszkańców i zachęcać ich do włączania się w dbanie o jakość powietrza w mieście – mówi Artur Szymczyk, Zastępca Prezydenta Miasta Lublin ds. Inwestycji i Rozwoju.
Mieszkańcy Lublina mogą skorzystać z miejskiego dofinansowania do wymiany pieców i kotłów na paliwo stałe. Program Ograniczania Niskiej Emisji (PONE) przewiduje dopłaty do wymiany systemów ogrzewania opartych na paliwie stałym na inne bardziej ekologiczne – ogrzewanie elektryczne, pompy ciepła, ogrzewanie gazowe, ogrzewanie olejowe, system hybrydowy (z wyłączeniem systemów opartych na paliwach stałych) lub podłączenie do miejskiej sieci ciepłowniczej. Program jest finansowany w całości z budżetu Miasta Lublin. Dotacja w wysokości do 50% poniesionych kosztów przysługuje na wymianę pracujących systemów ogrzewania opartych na paliwie stałym, które stanowią trwałe wyposażenie budynku lub lokalu i są jedynym źródłem ogrzewania. W 2022 roku na realizację programu Miasto przeznaczyło kwotę 1,2 mln zł. Od początku istnienia PONE (od 2013 r.) wypłacono dotacje w wysokości ponad 5 mln zł, dzięki czemu udało się zlikwidować około 850 kotłów i pieców.
Aby przystąpić do Programu Ograniczania Niskiej Emisji należy złożyć wniosek o udzielenie dotacji do Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Lublin. Mieszkańcy zainteresowani skorzystaniem z dofinansowania po złożeniu wniosku powinni wstrzymać się z wymianą systemu ogrzewania do momentu, w którym pracownicy urzędu protokolarnie potwierdzą, że likwidowane źródło grzewcze jest jedynym źródłem ogrzewania dla danej nieruchomości. Wnioski o przystąpienie do programu można składać przez cały rok. Szczegółowe informacje dotyczące zasad udzielania dotacji można uzyskać w Wydziale Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Lublin oraz na stronie lublin.eu.
Obok PONE dofinansowanie do wymiany systemów ogrzewania na paliwo stałe oferuje także Program „Ciepłe Mieszkanie”, w którym uczestniczy Miasto Lublin. Projekt finansowany ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie przewiduje dotację do wymiany nieefektywnych źródeł ciepła w lokalach znajdujących się w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych. Więcej informacji można uzyskać na stronie internetowej dedykowanej Programowi „Ciepłe mieszkanie”.
Na terenie Lublina działa EkoPatrol Straży Miejskiej Miasta Lublin. Funkcjonariusze przeprowadzają kontrole, m.in. w zakresie spalania w piecach niedozwolonych substancji, czy spalania odpadów na wolnym powietrzu. W bieżącym roku przeprowadzono 503 kontrole oraz wystawiono 43 mandaty karne na kwotę 8100 zł. Dodatkowo, oprócz wykonywania czynności kontrolnych, Strażnicy Miejscy edukują mieszkańców na temat prawidłowej techniki palenia w piecach oraz informują o możliwości przystąpienia do Programu Ograniczania Niskiej Emisji. Ponadto EkoPatrol dysponuje dronem, który jest pomocniczo wykorzystywany do przeprowadzania kontroli i analizy zanieczyszczeń powietrza w mieście.
Jednocześnie Miasto Lublin realizuje liczne działania edukacyjne i informacyjne na rzecz ochrony powietrza. W czasie całego sezonu grzewczego lubelskim szkołom przekazywane są podręczne pyłomierze oraz materiały edukacyjne, które nauczyciele wykorzystują podczas lekcji przyrody. W ramach zajęć wykonywane są pomiary stężenia pyłów zawieszonych PM1, PM2,5, PM10, temperatury powietrza, ciśnienia atmosferycznego oraz wilgotności powietrza, a uczniowie dowiadują się jakie czynniki wpływają na jakość powietrza. Zestawy są przekazywane do szkół na okres miesiąca. Obecnie akcja edukacyjna jest prowadzona w SP nr 6, SP nr 16, SP nr 19, SP nr 23 i SP nr 28.
W bieżącym roku Miasto realizuje również akcję „Edukacja ekologiczna mieszkańców Lublina w zakresie ochrony powietrza”. Do tej pory, w ramach przedsięwzięcia, przeprowadzono, m.in. kampanię informacyjną przypominającą o obowiązku składania do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków deklaracji dotyczących źródeł ciepła i źródeł spalania paliw, a także warsztaty skierowane do dzieci i młodzieży. Ich tematyka obejmowała m.in. ochronę powietrza, zanieczyszczenia powietrza, monitorowanie stanu jakości powietrza, smog oraz odnawialne źródła energii. Warsztaty przeprowadzono w wybranych lubelskich liceach i szkołach podstawowych. Ponadto, od września prowadzona jest internetowa kampania promocyjno-informacyjna o smogu i jego szkodliwości. W mediach społecznościowych publikowane są infografiki dotyczące powstawania smogu oraz jego szkodliwości dla zdrowia ludzi, a w najbliższym czasie pojawią się także krótkie filmy promocyjne zachęcające mieszkańców m.in. do wymiany pieców na niskoemisyjne źródła ciepła.
Dodatkowo w okresie wakacyjnym odbywały się zajęcia z zakresu edukacji ekologicznej i przyrodniczej dla dzieci oraz młodzieży z Lublina, których tematyka obejmowała m.in ochronę powietrza. Zorganizowano 20 dwugodzinnych warsztatów, które poprowadzili doświadczeni edukatorzy.
Mieszkańcy mają także możliwość na bieżąco sprawdzać informacje o jakości powietrza w Lublinie. W tym zakresie Miasto współpracuje z Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska i jest współużytkownikiem automatycznej stacji monitoringu powietrza znajdującej się przy ul. Obywatelskiej 13. Wyniki pomiarów są publikowane między innymi na stronie internetowej Miasta Lublin lublin.eu/lublin/powietrze, na stronie internetowej GIOŚ powietrze.gios.gov.pl, a także poprzez aplikację „Jakość powietrza w Polsce”. Dane o jakości powietrza są aktualizowane co godzinę. W sezonie grzewczym informacje te są także udostępniane na wyświetlaczach przy przystankach komunikacji miejskiej.
