Zbliża się kolejna edycja Kongresu Współpracy Transgranicznej. W tym roku wydarzenie odbędzie się w dniach 5-7 października pod hasłem „Bezpieczeństwo i Solidarność”.
– Wraz z uderzeniem Rosji w niepodległą Ukrainę, staliśmy się świadkami wydarzeń, które zmieniły obraz Europy i świata. Dlatego podczas tegorocznej edycji Kongresu Współpracy Transgranicznej skupimy się na skutkach wojny i wyzwaniach przed jakimi znajduje się aktualnie europejska społeczność. W międzynarodowym gronie samorządowców, organizacji pozarządowych, biznesu i nauki, dyskutować będziemy o tym, jak nasze wspólnoty zareagowały na obecny kryzys oraz jakie działania powinny być podjęte w przyszłości, aby wspomóc Ukrainę w powojennej odbudowie – mówi Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin.
Główne tematy poruszane podczas Kongresu będą dotyczyć dotychczasowej współpracy społeczności lokalnych w Polsce i całej Europie na rzecz pomocy objętej wojną Ukrainie. Wydarzenie otworzy debata „Bezpieczeństwo i solidarność – perspektywa samorządów”, podsumowująca działania podejmowane w pierwszych tygodniach po wybuchu wojny. Swoimi doświadczeniami podzielą się, m.in.: Krzysztof Żuk – Prezydent Miasta Lublin, François Richez – Prezydent Protection Civile oraz włodarze miast ukraińskich: Tarnopola, Iwano-Frankiwska i Charkowa. Punktem wyjścia do dyskusji podczas kolejnego panelu pt. Współpraca NGO i władz lokalnych w niesieniu pomocy Ukrainie będzie prezentacja praktyk Lublina, w którym już kilka godzin po wybuchu wojny powołano Lubelski Społeczny Komitet Pomocy Ukrainie. Powstały we współpracy lubelskich organizacji pozarządowych i samorządu, wspierany przez wolontariuszy, zaoferował kompleksową pomoc przybywającym do miasta uchodźcom. Podczas Kongresu poruszony zostanie także temat historycznych kontekstów stosunków polsko-ukraińskich w panelu „Bogdan Osadczuk Orędownik Dialogu Polsko-Ukraińskiego”. Dyskusję z udziałem m.in. Basila Kerskiego i dr Pawła Kowala poprowadzi prof. Iwona Hofman. Z kolei współczesne wyzwania i perspektywy dobrosąsiedzkiej współpracy poznamy w ramach debaty „Polska i Ukraina – czas na jeszcze głębsze relacje transgraniczne”. W ramach wydarzenia przewidziano również panel „Między ofiarą a bohaterką. Sytuacja kobiet w wojnie Rosji w Ukrainie”, w którym wystąpią m.in. Iwona Reichardt, Małgorzata Kopka-Piątek i Agnieszka Lichnerowicz. Ponadto w programie Kongresu zaplanowano szeroki wachlarz tematów dotyczących, m.in: współpracy i pomocy medycznej dla Ukrainy, funkcjonowania administracji i sądownictwa w czasie wojny czy zjawiska dezinformacji i manipulacji.
Jako Europejska Stolica Młodzieży 2023, Miasto Lublin zaprosiło do spotkania i debaty także młodzież z całej Europy. Dzięki inicjatywie „Młodzież dla Miasta, Miasto dla Młodzieży – projekty i inicjatywy angażujące i włączające lokalne społeczności”, młodzi uczestnicy Kongresu będą mieli okazję wziąć udział w panelach, warsztatach i wizytach studyjnych, podczas których wspólnie z przedstawicielami Europejskiego Forum Młodzieży (Belgia), Europejskiego Centrum Wergeland (Norwegia), Iwano-Frankiwska (Ukraina) i Polskiej Rady Organizacji Młodzieżowych poruszą zagadnienia kształtowania polityk młodzieżowych, migracji młodych ludzi oraz roli młodzieży w integracji międzykulturowej i przeciwdziałaniu dyskryminacji. Dodatkowo w tym roku wydarzeniu towarzyszy Akademia Współpracy Transgranicznej, czyli tygodniowe warsztaty dla młodych liderów z Grupy Wyszehradzkiej i Partnerstwa Wschodniego, dotyczące m.in. realizacji projektów międzynarodowych i działań na rzecz integracji międzykulturowej. W Akademii weźmie udział młodzież z Lublina, Ołomuńca (Czechy), Debreczyna (Węgry), Kiszyniowa (Mołdawia), Lwowa (Ukraina), Koszyc (Słowacja) i Tbilisi (Gruzja).
Ważnym obszarem Kongresu jest także zagadnienie zrównoważonego i innowacyjnego rozwoju transportu publicznego. W ramach projektu „Move it like Lublin”, realizowanego w partnerstwie z Kiszyniowem, odbędzie się panel, warsztat i wizyta studyjna dotyczące stosowania innowacyjnych rozwiązań w transporcie publicznym. 6 października o godz. 9:00 władze Lublina i Kiszyniowa podpiszą list intencyjny o współpracy pomiędzy miastami.
Podobnie jak w latach ubiegłych, podczas wydarzenia odbędzie się także Forum Partnerów, mające na celu stworzenie przestrzeni komunikacji oraz wymiany doświadczeń między organizacjami poszukującymi międzynarodowych partnerów, a także Giełda Grantodawców, na której zostaną zaprezentowane możliwości pozyskania wsparcia z wybranych programów grantowych.
Dodatkowo Kongresowi towarzyszyć będzie bogaty program wydarzeń kulturalnych, w tym roku odbywający się pod hasłem „Miasto ponad granicami”, poświęcony tematom integracji i włączania poprzez kulturę migrantów, a także zapewnienia twórcom bezpiecznej przestrzeni do artystycznej ekspresji. Zaplanowano m.in.: spektakl studenckiego Teatru Imperialnego „Alina po drugiej stronie granicy”, koncert stypendystów Programu Rozwoju Stowarzyszenia Homo Faber oraz panel „Budowanie sieci międzynarodowej solidarności i współpracy na rzecz wolności tworzenia”, w którym wezmą udział, m.in.: Helge Lunde – Dyrektor wykonawczy International Cities of Refuge Network, Lesia Pczołka – białoruska artystka i aktywistka i Dominika Kasprowicz – Dyrektor Willi Decjusza. Ponadto we współpracy z Domem Słów została przygotowana seria warsztatów „Książki Zamiast Granic”, podczas których uczestnicy dowiedzą się jak radzić sobie z trudnymi tematami za pomocą fikcji literackiej i narzędzi, których dostarcza sztuka słowa. W ramach warsztatów odbędą się także spotkania autorskie z prof. Jerzym Bralczykiem, Michałem Rusinkiem i Jarosławem Mikołajewskim.
XI Kongres Współpracy Transgranicznej zakończy uroczystość wręczenia dyplomów Laureatom X edycji Stypendium im. Leopolda Ungera oraz wykład prof. Adama Rotfelda pt. Napaść Rosji na Ukrainę a porządek międzynarodowy.
Tegoroczna edycja Kongresu ma charakter hybrydowy, a dla wszystkich uczestników zapewniono tłumaczenie symultaniczne na język polski, angielski i ukraiński. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny. Rejestracja dostępna jest na stronie: , tel.+48 81 466 66 31 (PL, EN) oraz +48 81 466 66 05 (UA).
Organizatorem Kongresu Współpracy Transgranicznej jest Miasto Lublin. Poszczególne wydarzenia realizowane są we współpracy z partnerami krajowymi i zagranicznymi, z udziałem samorządowców, radnych, ekspertów oraz liderów organizacji obywatelskich.
