Przy ul. Poturzyńskiej powstanie nowy specjalistyczny ośrodek, który kompleksowo wesprze dorosłe osoby ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Miasto ogłosiło przetarg na opracowanie dokumentacji i budowę Centrum Opiekuńczo-Mieszkalnego w formule „zaprojektuj i wybuduj”. Nowa placówka powinna powstać w ciągu dwóch lat. Jej funkcjonowanie będzie stanowiło istotne uzupełnienie miejskiej oferty usług na rzecz dorosłych osób z niepełnosprawnościami.
– Nowa miejska jednostka pomocy społecznej zaoferuje wsparcie dla mieszkańców z niepełnosprawnościami. W przyszłości z form opieki skorzysta jednocześnie 20 osób w ramach pobytu dziennego oraz zamieszkiwania całodobowego. Wszyscy podopieczni będą mieli zapewnioną pomoc i opiekę adekwatną do ich potrzeb wynikających z wieku i stanu zdrowia. Będzie to już kolejne w Lublinie ogniwo w systemie wsparcia osób z niepełnosprawnościami – mówi Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin.
Centrum Opiekuńczo-Mieszkalne będzie nową jednostką organizacyjną Miasta Lublin. Powstanie w nowo wybudowanym, jednokondygnacyjnym obiekcie przy ul. Poturzyńskiej 1. Placówka zapewni wsparcie dla 6 osób w formie pobytu całodobowego i dla 14 osób w formie pobytu dziennego (7 dni w tygodniu, 8 godzin pobytu). W ośrodku zatrudniony zostanie specjalistyczny personel, m.in. terapeuci, instruktorzy, pielęgniarki, opiekunowie, psycholog, a także pracownicy administracji i obsługi.
– Placówka będzie ukierunkowana na budowanie atmosfery jak najbardziej zbliżonej do warunków domowych, w których podmiotowość i integracja społeczna będą stanowiły kluczowe wartości. Jest to zgodne z ideą tworzenia takich Centrów, czyli zasadą deinstytucjonalizacji. Mieszkańcy i podopieczni Centrum otrzymają odpowiednie wsparcie w zakresie potrzeb zdrowotnych, pielęgnacyjnych, opiekuńczych, a także rozwijania sprawności ruchowej, kompetencji poznawczych oraz społecznych. Stanowić to będzie ogromną pomoc dla rodzin i opiekunów. Zapewnienie profesjonalnej opieki nad bliskim z niepełnosprawnością jest ogromnym wyzwaniem i trudnym doświadczeniem – mówi Monika Lipińska, Zastępca Prezydenta Miasta Lublin ds. Społecznych.
Nowe Centrum Opiekuńczo-Mieszkalne
W budynku Centrum o łącznej powierzchni użytkowej 424 m2 przewidziano dwie części. Pierwszą, przeznaczoną dla osób będących na pobycie całodobowym stanowi 6 dużych (15,5 m2) jednoosobowych pokoi z wydzielonymi łazienkami. Dwa pokoje zostaną dostosowane dla osób wymagających wysokiego poziomu wsparcia m.in. poprzez zamontowanie systemów sufitowych, specjalistyczne łóżka z materacami i sprzęt rehabilitacyjny. Z kolei druga, część dzienna usytuowana będzie pomiędzy wejściem a częścią mieszkalną. W tym segmencie zaplanowano pokój pobytu dziennego (49 m2), salę do zajęć grupowych i indywidualnych, salę do fizjoterapii, pokój medyczny oraz wyciszeń. Z pomieszczeń tych skorzystają zarówno uczestnicy korzystający z pobytu dziennego, jak i całodobowego. Planuje się także lokalizację pomieszczeń dla personelu (pokój administracyjno-biurowy, pokój socjalny) oraz gospodarczych (magazynowe na materiały terapeutyczne, środki czystości). W budynku będą znajdowały się dwie łazienki z natryskami dla osób przebywających na pobycie dziennym, w tym jedno z wózkowanną oraz szatnia dla uczestników zajęć dziennych. W budynku zaplanowano też pomieszczenia do obsługi cateringu (pomieszczenie dostaw, wydawalnia oraz zmywalnia). Znajdująca się obok kuchnia będzie miała charakter ogólnodostępny. Wyposażenie jej w podstawowe sprzęty gospodarstwa domowego umożliwi prowadzanie treningów uczestników, przygotowując ich do jak największej samodzielności. Cały budynek Centrum powinien zostać powstać z uwzględnieniem koncepcji uniwersalnego projektowania.
Centrum Opiekuńczo-Mieszkalne położone będzie równolegle do ul. Żywnego. Nowy obiekt znajdzie się w cichym i przyjaznym otoczeniu, z dużą ilością zieleni, w miejscu sąsiadującym z blokami mieszkalnymi i szkołą podstawową. Obecnie na tej nieruchomości znajduje się także budynek Dziennego Ośrodka Adaptacyjnego dla Dzieci i Młodzieży z Niepełnosprawnością Intelektualną. Wokół nowego budynku w części mieszkalnej i terapeutycznej znajdzie się taras umożliwiający uczestnikom odpoczynek oraz korzystanie z zajęć na świeżym powietrzu. Teren wokół zostanie zagospodarowany poprzez wykonanie alejek spacerowych, trawników, rabat oraz elementów małej architektury ogrodowej (ławki, huśtawka, stolik do gier planszowych). Mieszkańcy będą mieli również możliwość uprawy ziół i kwiatów w ogródku.
Zakłada się, że kompletna dokumentacja projektowa, w tym uzyskanie uzgodnień i decyzji powstanie w ciągu roku, natomiast budowa nowego obiektu, instalacje i zagospodarowanie terenu wokół – w ciągu kolejnego, czyli do końca listopada 2024 roku. Wykonawcy mają czas na składanie ofert w przetargu do 24 listopada.
Zgodnie z umową z dnia 3 października z Wojewodą Lubelskim, inwestycję dofinansowano kwotą 3,15 mln zł ze środków Funduszu Solidarnościowego, w ramach Programu Ministra Rodziny i Polityki Społecznej „Centra opiekuńczo-mieszkalne”.
Wsparcie osób z niepełnosprawnościami
Nowa placówka będzie uzupełnieniem trzech istniejących dotychczas miejsc wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami sprzężonymi. Są to:
- Ośrodek Adaptacyjny dla Dzieci i Młodzieży z Niepełnosprawnością Intelektualną przy ul. Poturzyńskiej 1 – ośrodek wspiera osoby do 24. roku życia z niepełnosprawnością intelektualną (głównie w stopniu głębokim) i niepełnosprawnością sprzężoną, oraz ich rodziny. W obrębie działalności ośrodka istnieją trzy formy pomocy: pobyt dzienny, punkt usług specjalistycznych oraz punkt informacyjny dla rodziców dzieci ryzyka i zagrożonych niepełnosprawnością. Na terenie ośrodka podopieczni realizują obowiązek szkolny dzięki współpracy ze Specjalnym Ośrodkiem Szkolno-Wychowawczym nr 2 uczestnicząc w zajęciach indywidualnych i zespołowych rewalidacyjno-wychowawczych oraz nauczaniu indywidualnym. Podopieczni Ośrodka to osoby w wieku do 24 lat. Po przekroczeniu tego wieku podopieczni znajdą kompleksowe wsparcie w planowanym Centrum Opiekuńczo-Mieszkalnym, które świadczyć będzie usługi dla osób dorosłych ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, dając także opiekę wytchnieniową dla rodzin.
- Centrum Rozwoju i Integracji Społecznej Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną przy ul. Głowackiego 26 A – placówka mieści się w nowo wybudowanym, pięciokondygnacyjnym budynku przystosowanym do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Do dyspozycji uczestników są m.in. pokoje mieszkalne wraz z łazienkami i aneksami kuchennymi, wspólne pokoje dzienne, kąciki biblioteczne, pokoje do zajęć terapeutycznych, pokój wyciszenia, pracownia światłoterapii, stołówka oraz sala rehabilitacyjna. Nad bezpieczeństwem uczestników czuwa wykwalifikowany personel opiekuńczy. Ośrodek dysponuje 26 miejscami pobytu dziennego zapewniającymi nowoczesne usługi terapeutyczne i aktywizujące. W ramach części dziennej oferowane są zajęcia podtrzymujące dotychczas zdobyte umiejętności (np. treningi kompetencji społecznych, treningi kulinarne, treningi dnia codziennego), a także poziom funkcjonowania poznawczego. Z kolei oferta pobytu całodobowego obejmuje 24 miejsca i jest skierowana do osób, które borykają się z pogarszającym stanem zdrowia i w ograniczonym stopniu mogą liczyć na wsparcie rodziny lub bliskich. Zarówno w części całodobowej, jak i dziennej pracują specjaliści tj. psycholog, pedagog specjalny, pielęgniarka, pracownik socjalny, rehabilitant, instruktorzy terapii zajęciowej oraz opiekunowie.
- Ośrodek Wsparcia dla Osób z Niepełnosprawnością „Benjamin” przy ul. Zbożowej 22a realizuje swoje zadania w formie pobytu dziennego, z czego korzystają 2 osoby, okresowego 5-dniowego pobytu całodobowego dla jednej osoby, a także okresowego 5-dniowego pobytu popołudniowo-nocnego, aktualnie dla 5 osób będących uczestnikami Środowiskowego Domu Samopomocy. W Ośrodku funkcjonuje także Punkt Usług Specjalistycznych wspierający 6 osób.
Obecnie Miasto Lublin posiada zróżnicowaną ofertę wsparcia i opieki dla osób z niepełnosprawnościami. Oprócz wymienionych placówek, w mieście funkcjonuje 7 domów pomocy społecznej, oferujących łącznie 625 miejsc (jeden posiada filię dla osób z niepełnosprawnością intelektualną i jeden przeznaczony jest dla osób z niepełnosprawnością fizyczną), 8 środowiskowych domów samopomocy oferujących 439 miejsc, 4 kluby samopomocy – 60 miejsc, 9 warsztatów terapii zajęciowej – 270 miejsc, 29 mieszkań chronionych (81 miejsc) i 3 mieszkania treningowe (14 miejsc), Ośrodek Wsparcia o Charakterze Rodzinnych Domów „Kalina” (16 miejsc całodobowych i 20 dziennych) oraz Środowiskowy Ośrodek Wsparcia „Kalina” (30 miejsc całodobowych i 30 pobytu dziennego).
Miasto Lublin od wielu lat wspiera także dzieci z niepełnosprawnościami także poprzez zwiększanie miejsc w miejskich żłobkach oraz pełną dostępność do edukacji na wszystkich poziomach. Pierwszy żłobek z 15 miejscami uruchomiono w Lublinie w 2014 roku przy ul. Wolskiej 5. Aktualnie w mieście funkcjonuje 9 żłobków z 65 miejscami przeznaczonymi dla dzieci z niepełnosprawnościami. Zwiększanie miejsc w żłobkach dla tej grupy dzieci wpisuje się także w rozwój form opieki wytchnieniowej dla rodziców i opiekunów. Od 1 stycznia 2020 r. dzieci posiadające aktualne orzeczenie o niepełnosprawności nie ponoszą opłaty za pobyt, wyżywienie oraz zwolnione są z opłaty za godziny opieki wykraczające poza 10 godzin dziennego pobytu dziecka w żłobku. Oferta lubelskich szkół i przedszkoli jest dostosowana do różnego typu niepełnosprawności i gwarantuje dostęp do edukacji na każdym poziomie i w różnych formach (przedszkole i szkoły specjalne, przedszkola i klasy integracyjne, nauczanie włączające). Każde dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, ma stworzone warunki niezbędne do realizacji indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych, poprzez dostosowanie organizacji nauczania, metod i treści do możliwości zdrowotnych i psychofizycznych. Na każdym etapie rozwojowym i edukacyjnym dziecko z niepełnosprawnością ma zagwarantowaną pomoc psychologiczno-pedagogiczną. Dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim organizowane są zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze.
W 2012 r. w Lublinie po raz pierwszy wdrożono także usługi asystenta osobistego osoby z niepełnosprawnością, w 2014 roku wprowadzono innowacyjne rozwiązanie – usługi na telefon, a w 2015 roku rozszerzone zostało o możliwość świadczenia usługi dla niepełnosprawnych dzieci, których rodzice są czynni zawodowo. Pomoc polega na przemieszczaniu się do miejsc świadczenia terapii i rehabilitacji oraz prowadzenia zajęć pozalekcyjnych i hobbystycznych oraz pomoc w dowozie na nie i towarzyszenie niepełnosprawnym dzieciom do 18. roku życia.
