Nowe media są stałym elementem rzeczywistości każdego z nas. Ułatwiają nam codzienne funkcjonowanie: wyszukujemy informacje, utrzymujemy kontakt ze znajomymi, przesyłamy sobie wiadomości, zdjęcia, potrzebne materiały. W wolnej chwili gry komputerowe dostarczają nam rozrywki i zabawy. W okresie pandemii tym bardziej doceniamy ich rolę, media bowiem stały się dla nas łącznikiem ze światem, podstawowym narzędziem nauki i pracy. A co jeśli stają się jeszcze czymś więcej? Co jeśli bez nich już nie wyobrażamy sobie życia? Jeśli bez nich nie potrafimy już zaplanować swojego czasu?
Konsekwencje zdrowotne | |
Objawy | Dlaczego tak się dzieje? |
Nadpobudliwość i trudności | Komputer i Internet przyzwyczajają nas do szybkich zmian, zalewają nas różnorodnością obrazów, informacji i wrażeń. Za jednym kliknięciem otwierają się kolejne strony i możliwości- nie długo czekać na efekt i koncentrować się. W wielu innych obszarach naszego życia tak nie jest. Różne zadania wymagają dłuższego przemyślenia. Spędzając wiele godzin przed monitorem przyzwyczajamy nasz mózg do zwiększonego zapotrzebowania na bodźce, w efekcie trudno nam się skoncentrować na czymś, co wymaga dłuższego wysiłku (np. nauka). |
Pogorszenie nastroju (doświadczenie lęku, niepokoju, smutku) lub nasilenie objawów już istniejących problemów psychicznych (np. zaburzeń lękowych, fobii, depresji) | Zaangażowanie w świat mediów elektronicznych, żeby uciec od swoich problemów (surfowanie po sieci lub granie) może chwilowo przynieść ulgę, ale nie jest to rozwiązanie problemu. Wybór unikowej strategii może nasilić problemy. Coraz częściej próbujemy rozwiązywać problemy w ten sposób, a tymczasem one wracają jak bumerang. Wpatrzeni w ekran komputera zapominamy o innych sposobach na poprawienie samopoczucia: rozmowa z inną osobą, z kimś bliskim, spędzenie czasu ze znajomymi, odpoczynek, aktywność fizyczna i inne. |
Podatność na infekcje (osłabienie odporności) | Wielogodzinne przesiadywanie przed monitorem wiąże się z małą aktywnością fizyczną, małą ilością ruchu na świeżym powietrzu, nie sprzyja również zdrowemu odżywianiu. W efekcie robimy się słabsi i spada nasza odporność. |
Bezsenność | Siedzeniu przed monitorem sprzyjają późne godziny nocne: często mamy tańszą taryfę, a sieć jest mniej obciążona i reszta domowników nie przeszkadza. Zaburza to naturalny rytm naszej aktywności i w rezultacie mogą pojawić się trudności w zasypianiu. |
Przewlekłe bóle w okolicy szyi, pleców, ramion, nadgarstków, dłoni | Wydaje nam się, że siedzenie przed monitorem to nic takiego, że tylko siedzimy i się nie nadwyrężamy. A jednak! Podczas korzystania z komputera zazwyczaj układamy się w jednej pozycji- jeżeli towarzyszy temu długie przesiadywanie, wybrane stawy i mięśnie napinają się i przeciążają, co powoduje fizyczne dolegliwości. |
Tzw. padaczka ekranowa | padaczka ekranowa to napad padaczkowy wywołany przez zewnętrzny bodziec, w tym przypadku zazwyczaj niewidoczne dla oka migotanie ekranu. Napad taki najczęściej przejawia się utratą przytomności i drgawkami. Może do tego dojść np. podczas długiego grania. Migotanie ekranu może znacznie zakłócać pracę mózgu. |
Konsekwencje psychologiczne i społeczne | |
Objaw | Dlaczego tak się dzieje? |
Unikanie kontaktów osobistych z ludźmi poza Internetem- izolacja i poczucie osamotnienia | Kontakt internetowy z ludźmi jest atrakcyjny, łatwiej kontrolować to, w jaki sposób prezentujemy siebie. Spędzając dużo czasu na podtrzymywaniu znajomości internetowych nie mamy czasu dla znajomych spoza sieci. Kiedy dłużej zaniedbujemy dotychczasowe relacje, oddalamy się od bliskich ludzi. |
Zaniedbywanie obowiązków prowadzi do problemów w szkole, w domy np. kiepskie oceny, konflikty z bliskimi | Aktywności podejmowane w sieci zajmują nam dużo czasu przez co niewiele zostaje go na wykonywanie obowiązków szkolnych lub domowych. |
Utrata zainteresowań | Angażowanie się w to, co dzieje się w sieci powoduje, że inne zainteresowania schodzą na dalszy plan. Codzienne życie może przez to wydawać się dużo mniej atrakcyjne i zajmujące. |
-
Czy przez większość dnia myślisz o tym co robiłeś (aś) lub co będziesz robiła (a) w sieci?
-
Czy czujesz potrzebę korzystania z Internetu coraz dłużej (kiedyś wystarczała Ci godzina, potem kilka godzin, dziś zajmuje Ci to większość czasu wolnego)?
-
Czy próbowałeś (aś) wielokrotnie powstrzymać się od używania Internetu, ale Ci się nie udało?
-
Czy czułeś (aś) niepokój, przygnębienie, czy próbowałeś (aś) ograniczać czas spędzany
w Internecie lub zaprzestać korzystania z niego?
-
Czy obniżyły się Twoje wyniki w nauce?
-
Czy w związku z korzystaniem z sieci zdarza Ci się zaniedbać obowiązki domowe lub inne ważne sprawy?
-
Czy spędzasz coraz mniej czasu z rodziną i przyjaciółmi w „realu”, a coraz więcej
w Internecie?
-
Czy oszukałeś (aś) kogoś z bliskich, aby ukryć to, że często „przesiadujesz” w Internecie?
-
Czy używanie komputera pomaga Ci zapomnieć o problemach i poprawia Ci nastrój?
-
w pierwszej kolejności wykorzystuj media elektroniczne do nauki, poszukiwania informacji, dopiero potem do rozrywki
-
wyznaczaj sobie czas korzystania, np. maksymalnie godzinę dziennie na surfowanie, przeglądanie poczty, wizyty na portalach społecznościowych
-
nie jedz posiłków przed ekranem komputera i innych urządzeń mobilnych
-
podczas korzystania rób sobie kilkuminutowe przerwy, np. co pół godziny
-
dbaj o aktywność fizyczną (min.20 minut dziennie, czyli 3-5 godziny tygodniowo)
-
regularnie spotykaj się ze znajomymi i przyjaciółmi
-
dbaj o relacje z bliskimi
-
rozwijaj swoje zainteresowania poza siecią