"Dziękuję bardzo za pomoc", "Proszę o odpowiedź", "Miłego dnia" - czy tego typu zwroty kierowane do sztucznej inteligencji są tylko nieszkodliwym przyzwyczajeniem? Jak się okazuje, kosztują nas znacznie więcej, niż mogłoby się wydawać. Jako CTO lubelskiego software house'u mits.pl postanowiłem przeanalizować realny koszt naszych grzecznościowych przyzwyczajeń.
Szokujące liczby prosto od źródła
Sam Altman, CEO OpenAI, oficjalnie potwierdził: firma wydaje "dziesiątki milionów dolarów rocznie" tylko na przetwarzanie grzecznościowych zwrotów wysyłanych do ChatGPT.
Konkretne koszty energetyczne:
- Każde zapytanie do ChatGPT-4 zużywa ~10x więcej energii niż Google search
- 3-wyrazowa odpowiedź AI wymaga 40-50ml wody do chłodzenia serwerów
- 100-wyrazowy e-mail przez AI = 0,14 kWh energii (jak 14 żarówek LED przez godzinę)
Przeliczmy to na polski biznes
Przeciętna firma używająca AI:
- 1000 zapytań miesięcznie
- Średnio 15% to "grzecznościowe nadmiary"
- Koszt API: ~500-800 zł/miesiąc
- "Podatek od grzeczności": ~75-120 zł miesięcznie
Na skalę roku: 900-1440 zł wyrzuconych "w błoto" przez każdą firmę.
Najdroższe grzecznościowe błędy
Top 5 kosztownych zwrotów:
- "Dziękuję za odpowiedź" (+3 tokeny)
- "Mam nadzieję, że możesz mi pomóc" (+8 tokenów)
- "Z góry dziękuję za pomoc" (+6 tokenów)
- "Przepraszam za kłopotanie" (+4 tokeny)
- "Miłego dnia!" (+3 tokeny)
Przykład optymalizacji:
❌ Źle: "Dzień dobry! Mam nadzieję, że możesz mi pomóc. Potrzebuję napisać e-mail do klienta w sprawie opóźnienia dostawy. Z góry dziękuję za pomoc!"
✅ Dobrze: "Napisz e-mail do klienta o opóźnieniu dostawy. Ton: profesjonalny, przepraszający. 100-150 słów."
Oszczędność: ~25 tokenów na zapytanie
Dlaczego to ma znaczenie?
Bezpośrednie koszty:
- Wyższe faktury za API
- Dłuższe czasy oczekiwania
- Marnotrawstwo budżetu IT
Koszty ukryte:
- Spadek produktywności zespołu
- Gorsza jakość odpowiedzi (zbyt długie prompty gubią AI)
- Wyższe ceny abonamentów (koszty przerzucane na użytkowników)
Jak optymalizować komunikację z AI?
Podstawowe zasady:
- Usuń wszystkie grzeczności - AI nie ma uczuć
- Zacznij od imperatywu - "Napisz", "Przeanalizuj", "Stwórz"
- Bądź konkretny - im precyzyjniej, tym lepsza odpowiedź
- Używaj bullet points zamiast długich opisów
Praktyczna formuła:
Efektywny prompt = Cel + Kontekst + Format + Ograniczenia Przykład: "Napisz [CEL] dla klienta [KONTEKST] w formie [FORMAT], maksymalnie [OGRANICZENIA] słów"
Środowiskowy koszt naszych przyzwyczajeń
Każde niepotrzebne "dziękuję" to:
- Dodatkowa energia serwerów
- Więcej wody do chłodzenia
- Wyższy carbon footprint
Perspektywa: Gdyby wszystkie polskie firmy wyeliminowały grzecznościowe zwroty w AI, oszczędzilibyśmy energię równą rocznej produkcji małej elektrowni wiatrowej.
Praktyczne narzędzia optymalizacji
Darmowe:
- OpenAI Tokenizer (licznik tokenów)
- Browser extensions do prompt optimization
- Template libraries
Dla firm:
- Audyt obecnych praktyk promptowania
- Szkolenia zespołu z efektywnej komunikacji z AI
- Monitoring zużycia tokenów
Co możesz poprawić w swojej firmie?
Checklist natychmiastowych oszczędności:
- Przejrzyj ostatnie 20 zapytań do AI w firmie
- Policz ile tokenów to "grzeczności"
- Stwórz listę zakazanych zwrotów
- Wprowadź template'y dla typowych zadań
- Ustaw miesięczny limit tokenów dla zespołu
Podsumowanie
AI to narzędzie jak kalkulator - nie potrzebuje "proszę" i "dziękuję". Każdy zbędny token to realny koszt, który można przekierować na rozwój firmy. Efektywne promptowanie to nie tylko oszczędności, ale też lepsza produktywność i wyniki.
Czas zmienić nasze przyzwyczajenia zanim AI stanie się jeszcze droższe.
Paweł Targosiński - CTO mits.pl, lubelskiego kraftowego software house'u z 15-letnim doświadczeniem w optymalizacji procesów IT. Specjalizuje się w tworzeniu aplikacji webowych, sklepów internetowych i stron internetowych.
