Plastry powinny stanowić standardowe wyposażenie każdej apteczki – tak domowej, jak zakładowej, szkolnej czy samochodowej. Nie zawsze wymaga tego ustawodawca, precyzujący zawartość zestawów pierwszej pomocy, jednak za dostępem do materiałów opatrunkowych przemawia po prostu zdrowy rozsądek. Skaleczenia, zadrapania czy oparzenia należą do najpowszechniejszych urazów i artykuły służące do ich zabezpieczenia powinniśmy zawsze mieć pod ręką. Jakie rodzaje plastrów sprawdzą się w przypadku poszczególnych dolegliwości i jak prawidłowo je stosować?
Plastry na rany – zabezpieczenie i przyspieszenie gojenia
Podstawową funkcją plastrów jest ochrona uszkodzonej skóry i jej zabezpieczenie przed dalszym podrażnieniem. Większość typowych plastrów koncentruje się na tych dwóch zadaniach. W przypadku dobrze oczyszczonych, zdezynfekowanych skaleczeń, z których nie następuje poważny wysięk, ryzyko wtórnej infekcji bakteryjnej jest minimalne, dlatego plastry nie muszą być sterylne.
Standardowe plastry dostępne są w różnych rozmiarach. Możemy je kupić w formie gotowych opatrunków lub też w całości, do cięcia zgodnie z zapotrzebowaniem. Dodatkowo typowe plastry mogą się różnić zastosowanym materiałem przylepca (np. naturalna włóknina lub tkanina syntetyczna), a także dodatkowymi funkcjami – niektóre z nich dostępne są w wersji wodoodpornej lub z kolorowym nadrukiem – te przeznaczone są głównie dla najmłodszych pacjentów.
Duży wybór standardowych i specjalistycznych plastrów znajdziesz na https://mercant.pl/plastry-i-przylepce,cp41,pl.htm. Podczas opatrywania skaleczeń pamiętaj o dezynfekcji, a także o zapewnieniu skórze możliwości prowadzenia wymiany gazowej – najczęściej plastry wodoodporne są szczelne, dlatego też szczególnie w ich przypadku nie wolno zapominać o ich regularnej wymianie.
Plastry na urazy termiczne – ochrona oparzeń i odmrożeń
Szczególne uszkodzenia skóry wymagają szczególnej ochrony. Do skaleczeń sprawiających najwięcej problemów z ich prawidłowym zabezpieczeniem i przyspieszaniem gojenia, należą urazy termiczne – oparzenia i odmrożenia. Choć technicznie są do siebie dosyć podobne – powstają w momencie wystawienia ciała na działanie skrajnych temperatur – to jednak podrażnienia nimi powodowane mają odmienny charakter i muszą być traktowane w odpowiedni dla każdego z nich sposób.
Oparzenie oznacza przegrzanie tkanek, prowadzące do rozpadu białek i zatrucia okolicy urazu produktami ich rozkładu. Zadaniem plastra jest przede wszystkim zatrzymanie tego procesu, co wymaga schłodzenia obszaru oparzenia. W tym przypadku stosuje się opatrunki hydrożelowe, które dodatkowo zapewniają optymalną wilgotność, właściwą dla inicjacji i wspomagania procesów gojenia. Absorbują również wysięk, jaki może się pojawić w konsekwencji uszkodzenia tkanek.
Powstawanie odmrożenia wynika z budowy naszego ciała, składającego się głównie z wody. W przypadku narażenia na skrajnie niskie temperatury przez dłuższy czas, naczynia krwionośne ulegają obkurczeniu a w tkankach zewnętrznych powstają kryształki lodu, rozrywające komórki. W przeciwieństwie do oparzeń, odmrożenia wymagają całkowitego odizolowania uszkodzonego miejsca od otoczenia. Stosuje się w tym celu szczelne opatrunki hydrokoloidowe, które jednocześnie zapewniają możliwość oddychania skórze – dzięki temu może się ona regenerować.
Plastry na owrzodzenia i odleżyny – bariera dla drobnoustrojów
Wśród trudnych do leczenia uszkodzeń skóry, owrzodzenia zajmują jedno z czołowych, jeśli nie pierwsze miejsce. Te niegojące się rany nie tylko stanowią drogę do wnętrza ciała dla drobnoustrojów, ale także podrażniają okoliczne, zdrowe tkanki i powodują bardzo mocne dolegliwości bólowe. Do najczęściej spotykanych w praktyce lekarza pierwszego kontaktu owrzodzeń należą odleżyny, powodowane naciskiem ciała i tarciem w konsekwencji braku ruchu i przyjmowania jednolitej pozycji.
Na owrzodzenia stosuje się opatrunki okluzyjne, czyli szczelne – m.in. wspomniane już plastry hydrokoloidowe. Najczęściej jednak duży wysięk z rany wymaga zastosowania plastra bardzo chłonnego, a jednocześnie szczelnego i umożliwiającego wymianę gazową – np. hydrowłóknistego.
Powyższe zestawienie nie wyczerpuje wiadomości o plastrach. Wyróżniamy ponadto m.in. przylepce pozbawione opatrunku, stworzone do przytrzymywania na miejscu gazy czy innego typu plastra, a także cały szereg plastrów na odciski i nagniotki, jak również plastry zamykające rany czy plastry rozpuszczające blizny. Zapotrzebowanie na poszczególne rodzaje zależy od typu prowadzonej działalności medycznej.
