Ostatnim razem Latające Warsztaty Rękodzieła przygotowały dla Was instrukcję szycia lalki. Dziś trochę historii – Katarzyna Hołda wybrała i opisała kilka wyjątkowych lalek, od baroku do dziś.
Lady Clapham
Do XX wieku lalka europejska była bardzo klasowym przedmiotem. Każda warstwa społeczna miała inne lalki – im wyższa warstwa, tym były droższe i bardziej wyrafinowane.
Do połowy XIX wieku przedstawiały one z reguły dorosłych, na ogół kobiety. Lalka dziecko pojawiała się rzadko, jeśli już, to raczej jako dodatek do lalki kobiety. W Muzeum Victorii i Alberta w Londynie znajdują się przepiękne, barokowe lalki wykonane z drewna – Lady Clapham i jej mąż Lord Clapham.
Obejrzycie je na stronie Muzeum tutaj.
Dla osób bardziej zainteresowanych, więcej na nagraniu tutaj (po angielsku):
Montanari i Pierotti
W 1851 roku w Londynie odbyła się pierwsza Wystawa Światowa. Ci, którzy interesują się architekturą, wiedzą, że przeszła ona do historii architektury ze względu na pawilon wystawowy zaprojektowany przez Josepha Paxtona. Przeszła też do historii handlu, kolonializmu i Wysp Brytyjskich. A także do historii lalki europejskiej, ponieważ to właśnie tutaj po raz pierwszy pojawiły się lalki dzieci (w każdym razie pierwszy raz jako osobne byty, nie dodatki do lalki kobiety). Były to figury z wosku. Ich twórcami były londyńskie rodziny Montanari i Pierotti.
Lalki Pierottich wyglądały na przykład tak.
A Montanarich tak.
Bebes
W XIX wieku zaczęły pojawiać się lalki z porcelany. W drugiej połowie wieku osiągnęły szczyty dekadencji i ekstrawagancji. We Francji powstał wtedy tzw. typ Bebe – porcelanowa lalka dziewczynka wystrojona w bogate kreacje. Najbardziej luksusowe z lalczynych strojów były szyte przez paryskie domy mody. Twórcy Bebes wymyślili do dziś stosowany model biznesowy – osobno sprzedawana była lalka w jednej sukience lub w bieliźnie, a osobno liczne stroje i dodatki. Bebes i ich suknie były bardzo drogimi, ekskluzywnymi dziełami rzemiosła artystycznego.
Najpiękniejsze przykłady tego modelu znajdziecie na przykład tu.
Ewentualnie można zerknąć też tu.
Osobom bardziej zainteresowanym polecamy film na youtube (po angielsku).
Kathe Kruse
W dwudziestoleciu międzywojennym działała Kathe Kruse – niemiecka projektantka i producentka lalek do zabawy. Jej lalki były tańsze i bardziej dostępne niż XIX-wieczne modele z porcelany. Jednocześnie miały dobrą jakość wykonania i świetny dizajn. Były proste i pełne wdzięku, przedstawiały dzieci.
Można je obejrzeć tutaj.
I na filmie (po niemiecku).
E.J. Taylor
Jest scenografem teatralnym, ilustratorem i twórcą unikatowych lalek kolekcjonerskich. Jeden z naszych ulubionych współczesnych lalkarzy.
Niezwykłe lalki E.J. Taylora zobaczycie tu.
